Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

"Religia mojżeszowa" jako przedmiot szkolny w Galicji

W XIX w. „religia mojżeszowa” stała się w Galicji przedmiotem szkolnym, wykładanym w murach świeckich szkół stopnia podstawowego (szkoły ludowe, wydziałowe) i średniego (gimnazja, szkoły realne). W tradycyjnej społeczności żydowskiej dzieci i młodzież poświęcały studiom religijnym cały dzień. Skondensowanie programu nauczania do dwóch godzin tygodniowo stanowiło zatem ogromne wyzwanie, wymagało opracowania programów nauczania, podręczników i przygotowania nowej kadry nauczycielskiej. Celem projektu jest przebadanie, w jaki sposób realizowano nauczanie tego przedmiotu do końca okresu autonomicznego, a także analiza żywiołowych dyskusji, jakie towarzyszyły wprowadzeniu go do curriculum szkolnego. Dyskusje te dają nam wgląd w dynamikę procesów akulturacyjnych, sekularyzacyjnych i modernizacyjnych, jakim podlegała galicyjska społeczność żydowska w XIX stuleciu.

W ramach projektu powstaje monograficzne opracowanie tego zagadnienia, wydawnictwo źródłowe zawierające teksty niemal stu kazań (tzw. egzort) wygłaszanych do młodzieży żydowskiej w ramach edukacji religijnej, a także słownik biograficzny nauczycieli religii mojżeszowej z terenów Galicji (do 1914 r.), który jest przygotowywany przez sześcioosobowy zespół badaczy z Polski i Ukrainy.  

Projekt realizowany jest w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki (konkurs Sonata 14, 2018/31/D/HS3/03604).

Kierownik: dr Alicja Maślak-Maciejewska

Stypendystka: mgr Jolanta Kruszniewska

Zespół: dr Małgorzata Śliż-Marciniec, mgr Anna Trząsalska, dr Maria Vovchko, mgr inż. Bogusław A. Baczyński

Alicja Maślak-Maciejewska, Kazania dla młodzieży szkolnej w Galicji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020 (monografia źródłowa)