Zaproszenie do przesyłania zgłoszeń do V edycji Nagrody
im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka
W 2018 roku z inicjatywy środowisk akademickich związanych ze studiami żydowskimi w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, przy wsparciu finansowym Fundacji im. Marcella i Marii Roth, ustanowiono doroczną Nagrodę im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka za najlepszą naukową publikację książkową w dziedzinie historii i kultury Żydów w Polsce. Wysokość nagrody wynosi 20 tys. zł.
Patronami Nagrody są dwaj wybitni uczeni, którzy wnieśli wielki wkład w poprawę relacji polsko-żydowskich i polsko-izraelskich, a także przyczynili się do rozwoju studiów żydowskich i badań nad dziejami polskich Żydów: Profesor Józef A. Gierowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Profesor Chone Shmeruk z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Nawiązana przez nich w 1984 r. współpraca stanowiła impuls do podjęcia interdyscyplinarnych badań w zakresie judaistyki i zaowocowała ich ogromnym rozwojem. Obecnie w Polsce, co roku ukazuje się kilkadziesiąt książek naukowych o tematyce żydowskiej.
Prof. Józef A. Gierowski (1922-2006), Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1981-1987, wybitny historyk, inicjator utworzenia w 1986 roku Międzywydziałowego Zakładu Historii i Kultury Żydów w Polsce (od roku 2000 Katedra Judaistyki, a od 2012 roku Instytut Judaistyki) – pierwszej po wojnie tego typu placówki w polskim uniwersytecie, która rozpoczęła prowadzenie kompleksowych badań nad dziejami polskich Żydów. Prof. Gierowski wystąpił również z inicjatywą powołania Komisji Historii i Kultury Żydów PAU oraz Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich – instytucji, które przyczyniły się do rozwoju studiów żydowskich w Polsce.
Chone Shmeruk (1921-1997) profesor Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, był historykiem literatury jidysz i historykiem kultury Żydów polskich. W 1983 roku został pierwszym kierownikiem Centrum Badań nad Historią i Kulturą Żydów Polskich na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. W 1984 roku w czasie wyprawy naukowej do Polski spotkał się z prof. Józefem A. Gierowskim i od tego czasu stali się orędownikami rozwoju studiów nad historią Żydów polskich. Prof. Shmeruk był obecny przy tworzeniu Międzywydziałowego Zakładu Historii i Kultury Żydów w Polsce na UJ, od początku lat 1990 był także przewodniczącym Rady Naukowej tego ośrodka. Po osiedleniu się na stałe w Polsce, podjął również współpracę z ośrodkami akademickimi w Lublinie, Łodzi i Warszawie. Przyczynił się znacznie do powstania i rozkwitu studiów jidyszystycznych w Polsce. Wiele z jego prac zostało przetłumaczonych na język polski.
Laureatami I edycji Nagrody w 2018 roku zostali: Joanna Nalewajko-Kulikov za książkę „Mówić we własnym imieniu. Prasa jidyszowa a tworzenie żydowskiej tożsamości narodowej (do 1918 roku)”, Neriton i IH PAN, Warszawa 2016; Grzegorz Krzywiec za książkę „Polska bez Żydów. Studia z dziejów idei, wyobrażeń i praktyk antysemickich na ziemiach polskich początku XX wieku (1905-1914)”, IH PAN, Warszawa 2017; Agnieszka Żółkiewska za książkę „Zerwana przeszłość. Powojenne środowisko żydowskiej inteligencji twórczej. Pomoc materialna i organizacja ze strony CKŻP”, ŻIH, Warszawa 2017.
Laureatami II edycji Nagrody w 2019 roku zostały: Joanna Lisek za książkę „Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.)”, Wydawnictwo Pogranicze, Sejny 2018; Alicja Maślak-Maciejewska za książkę „Modlili się w Templu. Krakowscy Żydzi postępowi w XIX wieku. Studium społeczno-religijne”, Wydawnictwo UJ, Kraków 2018 i Maria Cieśla za książkę „Kupcy, arendarze i rzemieślnicy. Różnorodność zawodowa Żydów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII i XVIII w.”, IH PAN, Warszawa 2018.
Laureatami III edycji Nagrody w 2020 roku zostali: Dagmara Budzioch za książkę „Zdobione zwoje Estery ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego na tle tradycji dekorowania megilot Ester w XVII i XVIII wieku”, t. 1 „Zarys problematyki”, t. 2 „Reprodukcje”, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2019; Marcin Wodziński i Waldemar Spallek za publikację „Chasydyzm. Atlas historyczny”, Wydawnictwo Austeria, Kraków 2019; Hanna Kozińska-Witt za książkę „Politycy czy klakierzy? Żydzi w krakowskiej radzie miejskiej w XIX wieku”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.
Laureatami IV edycji w 2021 roku zostali: Magda Sara Szwabowicz za książkę „Hebrajskie życie literackie w międzywojennej Polsce”, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN Warszawa 2019; Piotr Słodkowski za książkę „Modernizm żydowsko-polski. Henryk Streng/Marek Włodarski a historia sztuki”, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2019; Krzysztof Bielawski za książkę „Zagłada cmentarzy żydowskich”, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2020.
Do bieżącej V. edycji można zgłaszać oryginalne książki wydane w Polsce w roku 2021 oraz 2020 (jeśli nie zostały zgłoszone do Nagrody w 2021 roku) opublikowane przez autorów związanych zawodowo z polskimi instytucjami akademickimi i naukowymi.
Prawo rekomendacji do Nagrody mają osoby fizyczne i instytucje, których działalność pozostaje zgodna z jej tematycznym zakresem: redakcje czasopism, instytucje kulturalne i naukowe, uniwersytety i szkoły wyższe, wydawnictwa, towarzystwa naukowe.
Wyboru laureatów dokonuje Kapituła Nagrody po rozpatrzeniu zgłoszeń i zapoznaniu się z pozycjami nadesłanymi na konkurs.
Decyzje podejmowane są w dwóch tajnych głosowaniach, poprzedzonych prezentacją recenzji członków Kapituły i dyskusją na temat nadesłanych publikacji. W pierwszym głosowaniu przyznaje się nominacje dla autorów pięciu najlepszych książek, wybranych przez Kapitułę spośród wszystkich nadesłanych zgłoszeń. W drugim głosowaniu spośród osób nominowanych zostaje wyłoniony laureat (lub laureaci) Nagrody.
Kapituła zastrzega sobie prawo do innego podziału Nagrody.
Regulamin Nagrody i inne informacje są dostępne TUTAJ.
Rekomendacje do Nagrody wraz z rekomendowaną publikacją prosimy nadsyłać w terminie do 30 sierpnia 2022 roku na adres:
Instytut Judaistyki
Uniwersytet Jagielloński
ul. Józefa 19
31-056 Kraków
z dopiskiem: „Nagroda im. J. A. Gierowskiego i Ch. Shmeruka”
Termin uroczystości wręczenia Nagrody zostanie podany wraz z ogłoszeniem wyników.